Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach. Jakie skarby skrywał 100 lat temu?! Zobaczcie na unikatowych zdjęciach
Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach w powiecie raciborskim to jeden z najpiękniejszych polskich zabytków sakralnych. Mimo wielu lat starań wciąż – nie wiedzieć czemu – nie znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Mnisi przyczynili się do ogromnego rozwoju gospodarczego całej okolicy. Gospodarowali w Rudach do 1810 roku, później ich dobra przejęła rodzina książąt von Ratibor. Niestety, ogień podłożony w 1945 roku przez Armię Czerwoną strawił to bogate, przepiękne wznętrza, zabierając ze sobą bezpowrotnie skarby Cystersów, których w 1258 roku przeniesiono na te tereny z podkrakowskiego Jędrzejowa.
W zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego udało nam się odnaleźć niezwykłe zdjęcia wnętrz opactwa i kościoła, wykonanych w okresie międzywojennym. Udowadniają, jak wiele bezcennych skarbów na zawsze przepadło. Warto zajrzeć i zobaczyć na własne oczy to, jak wyglądały poszczególne komnaty (było ich 200!), a także, jak prezentowało się wnętrze przepięknej świątyni.
Całe opactwo składa się z kościoła będącego trójnawową bazyliką, czworoboku średniowiecznego klasztoru pocysterskiego oraz później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej. Część kościelna została odrestaurowana w latach 1994-1996.
Część pałacowa popadała w ruinę, aż do 1998 roku, gdy wojewoda katowicki przekazał ją na własność diecezji katowickiej. Od tamtej pory trwała odbudowa opactwa, trwająca ponad dekadę. Podczas robót jednocześnie prowadzono badania archeologiczne, dzięki którym odzyskano wiele bezcennych skarbów.
- Ziemia kryje wiele tajemnic opatów i prawdziwe skarby – mówił nam w 2007 roku Arkadiusz Tarasiński, szef archeologów z Chudowa, którzy prowadzili tu badania. - To był bardzo bogaty zakon. Cystersi mieli własną hutę szkła, na szeroką skalę prowadzili gospodarkę leśną. Byli biznesmenami tamtej epoki. Dowody na to znajdują się w ziemi – mówił z kolei Aleksander Andrzejewski z instytutu archeologii na Uniwersytecie Łódzkim, który pracował w Rudach w latach 1992-1995. Naukowcy z Łodzi odkopali wówczas m.in. fragmenty bogatego kapitularza. - Każda jego kolumna była inaczej zdobiona. Nie wszyscy mogli pozwolić sobie na coś takiego – tłumaczył nam Aleksander Andrzejewski. - Niestety z powodu braku pieniędzy musieliśmy przerwać badania. A szkoda, bo w klasztornej ziemi będą jeszcze cuda - mówił naukowiec.
W 2007 roku prace kontynuowali archeolodzy z Chudowa. To oni odkopali m.in. grot włóczni z XIV wieku. Mnóstwo kufli, kubków, z których mnisi popijali wido i piwo. a także odkryto misy, czy nowożytne bogato zdobione kafle piecowe. - Pochodzą z XVII i XVIII wieku. To czas świetności cystersów. Któryś z opatów postanowił wymienić w klasztorze wielkie, trzymetrowe piece. Na kaflach kazał zapisać datę inwestycji i swoje inicjały – opowiadał Dziennikowi Zachodniemu 14 lat temu Tarasiński.
Współcześnie opactwo, będąc własnością diecezji gliwickiej, funkcjonuje jako Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy, łącząc w sobie Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej oraz Ośrodek Formacyjno-Edukacyjny Diecezji Gliwickiej (ten ostatni otwarto w 2009 roku).Również w 2009 roku papież Benedykt XVI podniósł rudzką świątynię do rangi Bazyliki Mniejszej. Obiekt znajduje się na słynnym Szlaku Cysterskim i przyciąga turystów z całej Polski.
Najlepsze atrakcje Krakowa
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?